Er is over de persoon van ex-president c.q. president-elect Donald John Trump al heel wat geschreven, ook door christenen. Twee theorieën over Trump hebben mij daarbij als theoloog in het bijzonder geïnteresseerd. Ik leg ze zonder veel commentaar aan de lezers voor.

De eerste theorie noem ik de Kores-theorie. De Perzische koning Kores (meestal Cyrus genoemd) had in 539 v.C. het Babylonische rijk veroverd – een rijk waar zich juist in die tijd vele Judeeërs bevonden die daar in ballingschap waren; ze waren uit Juda verdreven vanwege hun zonden. Die ballingschap zou naar het woord van de profeet Jeremia (25:12; 29:10; vgl. 2 Kron. 36:27; Dan. 9:2) zeventig jaar duren. God gebruikte koning Kores om Juda weer uit de ballingschap te bevrijden en naar het Beloofde Land te laten terugkeren (zie Ezra 1). God noemt Kores zelfs ‘mijn herder’ en ‘gezalfde’ (Jes. 44:28; 45:1), en dat betekent dat Hij in Gods plannen met de wereld een heel unieke plaats innam. Geen enkele andere wereldheerser is ooit zo omschreven. En het bijzondere daarbij was, dat Kores helemaal niet iemand was die persoonlijk de Heere diende. Hij was een heidense afgodendienaar, die echter door God gebruikt werd tot zegen van zijn volk.

Sommige christenen geloven dat Trump een soort Kores is, die door God op soortgelijke wijze gebruikt zal worden tot zegen van zijn volk – niet alleen het christenvolk, maar ook het volk Israël, inclusief de staat Israël. Trump is al net zomin een lieverdje als Kores: een veroordeelde crimineel, een rokkenjager, een leugenaar, noem maar op. Maar hij is wel degene die – tegen de wereldopinie in – Jeruzalem erkend heeft als hoofdstad van Israël door zijn ambassade daarheen te verplaatsen. Hij is ook degene die de Abraham-akkoorden tot stand gebracht heeft: vredesakkoorden tussen Israël, de Verenigde Staten, de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein; naderhand sloot Saoedi-Arabië zich zelfs aan. Ook wijzen deze christenen op het pro-lifestandpunt van Trump, dat wil zeggen: zijn verzet tegen juridische goedkeuring van abortus. Misschien een slecht mens dus, die toch door God gebruikt wordt voor zeer goede dingen.

De hier bedoelde christenen geloven in wat Trump in zijn verkiezingsspeech zelf heeft gezegd: een ‘gouden eeuw’ is met zijn nieuwe presidentschap aangebroken, niet alleen voor Amerika, maar voor de hele wereld. Hij zal aan de bestaande oorlogen een einde maken, zowel in Oekraïne als in het Midden-Oosten. Hij zal vriendschappelijke banden met Rusland en China aanknopen. Kortom: de wereldvrede. Wat wil je nog meer?

Het tweede standpunt noem ik de Beest-theorie. Uit de boeken Daniël en Openbaring blijkt dat het vierde van de vier wereldrijken, het Romeinse Rijk, nog niet voorbij kan zijn, want dat komt pas tot een einde bij de wederkomst van Christus. Dit rijk, en vooral de laatste heerser van dit rijk, wordt in Openbaring ‘het beest’ genoemd (Openb. 13-20). Zowel Daniël als Openbaring maakt duidelijk dat het Romeinse Rijk ten onder lijkt te zijn gegaan, maar dat het in de eindtijd op wonderbaarlijke wijze weer tot leven komt.

Sommige christenen zien dit herstel, of althans het begin ervan, terug in het ontstaan van de EU (Europese Unie), waarbij momenteel 27 Europese landen zijn aangesloten, én in het ontstaan van de NAVO (Noord-Atlantische Verdragsorganisatie), waarbij 32 landen zijn aangesloten: meestal Europese landen, maar ook Amerika en Canada. Ik noem dat omdat de genoemde christenen de idee benadrukken dat allang niet meer Europa, maar veeleer Amerika het centrum van dit herstelde Romeinse Rijk is. Amerika en Canada omvatten in hoofdzaak nazaten van geëmigreerde Europeanen; ze zijn een ‘verhuisd Europa’. Gerhard F. Mehrtens schreef in 1987 een belangwekkend boek over de Amerikanen, die hij in dat boek De nieuwe Romeinen noemt.

Als deze benadering klopt, zul je ‘het beest’, de laatste heerser van de eindtijdelijke westerse wereldmacht, eerder in Amerika dan in Europa moeten zoeken – dus niet op het Capitool in het oude Rome, maar op het Capitol in het nieuwe Rome: Washington. De genoemde christenen kijken daarom met grote belangstelling naar Donald Trump, in wie zij op z’n minst verscheidene trekken van deze boosaardige heerser menen te herkennen. Hij zal lief doen naar de christenen (die hij lijmt met zijn pro-life standpunt) en naar Israël. Maar uiteindelijk zal hij zich ontpoppen als de duivel in mensengedaante, dé grote tegenstander van Christus in de eindtijd, kort vóór Diens wederkomst.

Er is natuurlijk altijd nog een derde mogelijkheid, en dat is dat Trump uiteindelijk toch gewoon een president als zovele andere Amerikaanse presidenten zal blijken te zijn: niet veel slechter dan vele anderen, en niet veel beter dan vele anderen. Misschien mag ik over vier jaar (als ik er dan nog ben) een column schrijven waarin ik zal mogen terugblikken op de drie theorieën die ik hier geschilderd heb.

In ieder geval kan ik er al op wijzen dat er een opvallende overeenkomst tussen de eerste twee theorieën bestaat. In beide gevallen is een grote wereldheerser als uitgangspunt genomen: enerzijds de machtige Perzische wereldheerser, anderzijds de machtige wereldheerser van het herstelde Romeinse Rijk. Dat Donald Trump de machtigste man op aarde zal worden, staat vast, te meer omdat hij een meerderheid heeft in de Senaat en wellicht ook in het Huis van Afgevaardigden. Hij zal nagenoeg kunnen doen wat hem goeddunkt. Daarom zou het best eens kunnen gebeuren dat óf de eerste, óf de tweede theorie gelijk krijgt. Volgens beide theorieën loopt het trouwens slecht met de wereldheerser af: beiden komen op jammerlijke wijze om…